Verlieskunde is een verrijking

Betekenisvol in het werk staan

Vandaag wil ik vooral met je delen wat de opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies mij 5 jaar geleden heeft gebracht en wat dat NU voor mij betekent.

Voordat ik aan de opleiding begon in 2017 was ik een professional die al het nodige had gedaan op het gebied van professionele groei en ontwikkeling. Ik was destijds al 9 jaar werkzaam als coach en supervisor. Reflecteren op mijn eigen gedrag en handelen was voor mij verre van nieuw. En in mijn vak stond ik al jaren  professionals uit zorg en welzijn bij met verschillende leer- en ontwikkelingsvragen. Dat ging mij goed af, mensen behaalden positieve resultaten en waren blij en tevreden met mijn begeleiding.

Handelingsverlegen

Toch kwam ik ook mensen tegen die ik misschien een stuk op weg kon helpen maar waarbij ik ook met lege handen stond. Dit waren vaak mensen die zo veel 'gedoe' op hun bordje hadden gekregen waardoor ze niet (meer) wisten hoe daarmee om te gaan. Wat vervolgens de nodige impact had op de manier waarop ze in hun werk stonden en/of ze het überhaupt vol konden houden.  En ik stond met mijn mond vol tanden. Ik had ook geen idee wat ik voor hen kon betekenen. Hoe ik hen goed kon begeleiden in deze processen waardoor zij zich wel staande zouden kunnen houden of hun werk goed konden blijven doen ondanks alles wat er was. Ik wist het niet. Voelde me tekort schieten. Daarnaast zat er ook van alles in mijn rugzak waar ik zelf mee worstelde.

Verlies in verschillende vormen was mij bekend. De ziektes en het overlijden van mijn ouders, het baanverlies van mijn man, de psychiatrische problemen van mijn zus. Ik wist dat deze gebeurtenissen veel impact op mij hadden gehad. Maar wat ik er verder mee kon of moest, was een groot vraagteken. Ik deed mijn stinkende best om door te gaan met mijn leven en er iets moois van te maken. Rouw was voor mij niet meer dan af en toe hard huilen, alleen of soms met anderen, en dan vooral snel weer door. Niet te lang bezig zijn met alles wat ik kwijt was.

En hoewel deze strategie mij op sommige momenten uitstekend beviel, het leek heel effectief, begon het me steeds meer op te vallen dat mijn eigen ongemakkelijkheid en verlegenheid ook een rol speelde in het begeleiden van anderen. Wat ik voor mezelf niet aan durfde te gaan, ging ik in de processen van anderen ook uit de weg. Of ja, eerlijk gezegd ontdekte ik eerst dat ik blokkeerde in het begeleiden van anderen en werd later bevestigd dat dit te maken had met mijzelf en de manier waarop ik zelf omging met verlies en rouw processen.

Werk aan de winkel dus

Mijn missie was in eerste instantie natuurlijk om anderen beter te kunnen begeleiden. Dat ik daarvoor eerst terug naar mezelf moest nam ik op de koop toe. Als supervisor wist ik dat het zo werkt. Dus ik ging dat doen. Aan de slag bij de opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies. Mijn eigen verborgen verliezen aankijken. Ik schrok me te pletter. Al het werk wat ik al had gedaan (lees: onder andere 4 supervisie trajecten waarin ik al aardig binnenste buiten was gekeerd), alles waar ik al wel naar gekeken had.... Er ging een wereld voor me open. Ik ontdekte zoveel over mezelf. Over mijn eigen pijn en de manier waarop ik daarmee omging. Ik kreeg inzichten en maakte kennis met werkvormen die mij veel op leverden. En ik leerde dezelfde werkvormen ook inzetten voor anderen. Dat was in het begin spannend. Ik, iemand die altijd al zei 'laten we het hebben over waar het echt over gaat', ging het steeds vaker met mensen hebben over waar het ECHT over ging. En toen kwamen de echte verhalen. Het vroeg en vraagt van mij het durven horen, het durven zien en het kunnen verdragen van de pijn van de ander. Erbij kunnen blijven. Er zijn. Met alles wat er is en wat iemand laat zien. Dat is de uitdaging. En als dat lukt geeft dat ook kansen om eruit te komen, vooruit te gaan, te helen wat kapot of beschadigd is. En komt er weer ruimte om te leren en te groeien. Iets wat ik als supervisor alleen maar toe kan juichen.

Het stilstaan bij en ruimte geven aan verlies- en rouw processen is voor mij inmiddels een logisch gegeven tijdens individuele en team trajecten. Daarnaast leer ik andere professionals hoe zij de cliënten waar zij mee werken beter kunnen begeleiden bij ingrijpende veranderingen of verlies.

In de verstandelijk gehandicaptensector, waarin ik nog steeds werkzaam ben, is zoveel pijn en verlies wat schreeuwt om herkenning, erkenning en support. Ik geloof ten diepste dat het helpt als begeleiders, hulpverleners, therapeuten, gedragskundigen, managers, paramedici hier meer oog en oor voor hebben. Anders kijken, anders luisteren en daardoor ook anders doen liet mij anders en meer betekenisvol in mijn werk staan.

Dat gun ik jou ook.

Jill van den Akker