Wat vanzelfsprekend was, is soms niet meer. Voor velen onder ons betekent het zorgen voor een naaste met een psychische kwetsbaarheid dat we dagelijks geconfronteerd worden met een ander soort verlies: levend verlies. Het verlies van verwachtingen, het verlies van hoe dingen ooit waren, en het verlies van de vanzelfsprekende aanwezigheid van onze dierbare zoals we die kenden.

In onze maatschappij zijn we gewend om verlies te koppelen aan definitieve afscheid, maar levend verlies – dat pijnlijke proces waarin iets blijvend verandert terwijl de ander nog fysiek aanwezig is – krijgt nog weinig erkenning. Het is verlies dat onzichtbaar blijft voor de buitenwereld, en daarom verborgen is. Dit maakt het moeilijk om steun te vinden, want hoe kun je rouwen om iets dat nog steeds “dichtbij” lijkt?

Wat is Levend Verlies?

Levend verlies is het verdriet dat je ervaart wanneer je een geliefde in een veranderde vorm om je heen hebt. Misschien is je relatie veranderd, of...

17 december 2011

‘Ik heb pa gebeld, hij komt Pepper zometeen halen en gaat met haar naar de dierenarts’ zegt mijn man. ‘Oké’, zucht ik, ‘wat een gedoe, ik kan het er eigenlijk niet bij hebben’.

Ik ben boven en hijs mijn twee kleine jongetjes in mooie kleren. Mijn grote dochter van 7 is al gedoucht en mooi aangekleed. Zij is beneden en zit bij het mandje waar onze Jack Russel van 11 jaar in ligt. Dat het niet goed gaat met Pepper is duidelijk.

Ik maak me zorgen over Pepper. De timing is alleen totaal niet handig.

We bereiden ons voor op een etentje ter ere van het 40 jarige huwelijksjubileum van mijn ouders. Hoewel mijn moeder in juli overleden is, hebben we gezamenlijk besloten om in plaats van een feest een diner te geven om deze mijlpaal toch te vieren. Dit feest was zo belangrijk voor mijn moeder. Het is zo verdrietig dat ze er niet meer is. Een etentje leek gepast. Zeker nu mijn vader in het verpleeghuis woont en nooit meer thuis...

Miriam en Henny te gast in de podcast van de Balanskliniek. Voor een gezond en vervuld leven is een goede balans in je leven essentieel. Maar hoe bewaak je die persoonlijke balans? Psychiater Bram Bakker gaat in De Balanskliniek in gesprek met bijzondere en inspirerende gasten om een antwoord te vinden op deze vraag

Rouwexpert, rouwcoach, rouwcounselor of verlieskundige

What's in a name?

Waar het wat mij betreft over gaat, is dat je:

- veranderingen en het verlies wat daarmee gepaard gaat kunt (h)erkennen

- de impact van verlies durft te verkennen

- ruimte kunt geven aan emoties

- kunt ondersteunen in het creëren van een nieuw perspectief door onder andere samen betekenis te geven aan dat wat was en dat wat komt

Ik zelf pas de kennis die ik in 2017 op deed in de opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies veelvuldig toe in mijn praktijk als supervisor, coach en (team)trainer. En hoewel de naam van de opleiding doet vermoeden dat de focus op verlies en rouw ligt, gaat het wat mij betreft nog meer over verbinding of juist het ontbreken van verbinding.

Als het bijvoorbeeld gaat om een team van hulpverleners of zorgprofessionals waarin de verbinding met elkaar ontbreekt, is het niet gek dat kwetsbaar opstellen of kritisch reflecteren op eigen gedrag en handelen te spannend wordt. Het...

Afgelopen week heb ik een diepe transformatiereis gemaakt. Letterlijk en figuurlijk was het een diepe reis. We zijn 400 meter onder de grond gegaan diep in een grot. Deze opdracht werd ook wel de cave of fear genoemd.

' In de grot die je het meest vreest, ligt de schat die je zoekt' - Joseph Campell

Soms moet je door het stof en de modder om de Lotus in jezelf weer tot bloei te laten komen.

Afgelopen jaar merkte ik dat mijn energie op aan het raken was omdat ik sluimerend door alle omstandigheden toch in de overlevingsstand ben geraakt.

De mentale pijn, emoties en trauma van mijn coachklanten kan ik in goed hanteren.  Echter afgelopen jaar was er veel angst, onzekerheid en pijn in mijn privéleven. Hoewel ik vooral een diep vertrouwen voelde dat het goed zou komen met de gezondheid van mijn man, waren het vooral de emoties van dierbaren om ons heen, die ik opnam. 
Kanker heb je namelijk nooit alleen!

Ik heb de emoties en gevoelens van alle lieve mensen ons heen...

Betekenisvol in het werk staan

Vandaag wil ik vooral met je delen wat de opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies mij 5 jaar geleden heeft gebracht en wat dat NU voor mij betekent.

Voordat ik aan de opleiding begon in 2017 was ik een professional die al het nodige had gedaan op het gebied van professionele groei en ontwikkeling. Ik was destijds al 9 jaar werkzaam als coach en supervisor. Reflecteren op mijn eigen gedrag en handelen was voor mij verre van nieuw. En in mijn vak stond ik al jaren  professionals uit zorg en welzijn bij met verschillende leer- en ontwikkelingsvragen. Dat ging mij goed af, mensen behaalden positieve resultaten en waren blij en tevreden met mijn begeleiding.

Handelingsverlegen

Toch kwam ik ook mensen tegen die ik misschien een stuk op weg kon helpen maar waarbij ik ook met lege handen stond. Dit waren vaak mensen die zo veel 'gedoe' op hun bordje hadden gekregen waardoor ze niet (meer) wisten hoe daarmee om te gaan. Wat vervolgens de nodige impact had...

 door Ron van den Heuvel, Uitvoerend ervaringsdeskundige bij de Inloop Oosterflank

 Iedere cliënt van Pameijer (ieder mens!), wordt geconfronteerd met verlies. Bijvoorbeeld verlies van de plek waar de cliënt hiervoor heeft gewoond en geleefd, misschien verlies van zelfstandigheid, van (mentale) gezondheid, van (een deel van) het sociale netwerk en ga zo nog maar even door…

Er is sprake van een transitie, een overgang, een verandering in het leven. En dat brengt naast nieuwe ervaringen ook verlies met zich mee. Elk verlies heeft impact en vraagt om een antwoord, een reactie. En dat antwoord is rouwen. Een natuurlijke en normale reactie op verlies.

Op maandag 27 en dinsdag 28 juni mocht ik deelnemen aan de 2-daagse cursus ‘Verlies en rouw in het werk als ervaringsdeskundige’. De cursus werd gegeven door Miriam Hopmans, voormalig manager van Pameijer Plus, vanuit het Centrum voor Verborgen Verlies.

Helemaal in de stijl van Miriam...

‘ik weef het missen, en het dragen

ik weef de liefde die is gebleven

ik weef jou met zorg en aandacht

in alle draden van mijn leven’

Uit ‘ik weef jou’ van Floortje Agema

Iets meer dan een jaar geleden ontstond een plan. Een plan om iets te doen met sieraden van mama. Sieraden die lagen te verstoffen. Een gouden armbandje wat kapot was. Een ring waarvan de steen al lang verdwenen was. Twee te grote ringen. Sieraden die mijn moeder met liefde gedragen had. Die emotionele waarde voor mij hadden, maar die ik niet droeg.

2021 leek mij een mooi moment om dit gedragen goud om te laten smelten. Om er iets nieuws van te maken wat ook ik met liefde kon dragen.

 2021 was het jaar waarin ik 45 werd en mijn moeder 10 jaar dood was. Dat was HET moment. Ik had ook al bedacht welke edelsmid dit klusje zou gaan doen.

 Waar ik geen rekening mee had gehouden, was met de planning van desbetreffende edelsmid. Haar agenda zat bomvol. Er was niet eens ruimte om...

De afgelopen dagen en weken ben ik zo geconfronteerd met de pijn, leegte en eenzaamheid van mensen...

(Gedicht uit 'goed dat je er bent', Hans Bouwma en Evelyne Dessens)